تقسیم بندی دستگاه های گاز سوز از نظر نوع تخلیه

گروه A: وسایلی هستند که هوای مورد نیاز برای احتراق را از محیط نصب فراهم می کنند و محصولات احتراق را نیز در محیط نصب منتشر می کنند. (مثل اجاق گاز، روشنایی گازی، سماور گازی و …)

گروه B: وسایلی هستند که هوای مورد نیاز برای احتراق را از محیط نصب تامین می کنند ولی محصولات احتراق را از محیط خارج می کنند (مثل بخاری، آب گرم کن معمولی و …)

گروه C (هرمتیک یا محفظه احتراق بسته) : وسایلی هستند که هم هوای مورد نیاز را از بیرون فضای نصب تامین می کنند و هم محصولات احتراق را از محیط، خارج می کنند. این مکش و تخلیه به صورت اجباری و توسط یک فن انجام می شود.

• نکته: فن به کار رفته در این گونه دستگاه ها توسط کارخانه سازنده، محاسبه و روی دستگاه تعبیه می شود. نصاب و سرویس کار به هیچ وجه مجاز به نصب فن روی دستگاه غیر فن دار نیست.

تخلیه

چرا باید دودکش نصب کنیم؟

از آن جا که با سوختن سوخت های فسیلی برخی مواد کاملا مشابه و بعضا بسیار خطرناک تولید می شود، وجود یک سیستم تخلیه محصولات احتراق صحیح و دقیق،گاهی برای ساکنین یک ساختمان اهمیت حیاتی پیدا می کند.

برای مثال فرآیند احتراق گاز متان را مورد بررسی قرار می دهیم:

احتراق کامل:

گرما و نور + بخار آب + گاز دی اکسید کربن <– مقدار کافی اکسیژن + گاز متان

احتراق ناقص:

گرما و نور + بخار آب + گاز مونواکسیدکربن <– مقدار ناکافی اکسیژن + گاز متان

در فرمول فرآیند احتراق ناقص، وجود گاز بسیار سمی و خطرناک مونوکسیدکربن دیده می شود.

گاز مونوکسیدکربن (گاز زغال)

گازی است بی رنگ، بی بو و بدون مزه که با ورود آن به سیستم تنفس، آثار مخرب و مرگ بار آن آغاز می شود. این گاز پس از ورود به ارگانیزم تنفس، به سرعت با هموگلبین خون ترکیب شده و با رسیدن این ترکیب به مغز، عوارضی چون سردرد، سرگیجه، تهوع بروز می کند.

استنشاق بیشتر این گاز و تاثیر آن بر مغز، ابتدا فلج موقت (عدم توانایی حرکت و حتی فریاد زدن) و پس از آن فلج دائم و سپس کما و مرگ را به همراه دارد.

سالانه تعداد زیادی از مردم جهان به علت مجاورت با این گاز دچار آسیب های دائمی شده و یا کشته می شوند.

لازم به ذکر است که استنشاق مقادیر کمی بیش از حد استاندارد گاز مونوکسیدکربن، پس از مدتی موجب بیماری های قلبی و تاثیر بر مغز می گردد.

از این رو بدیهی است که دقت در نصب صحیح و ایمن وسایل گازسوز و توجه به استاندارد های دودکش از جهت حفظ سلامتی ساکنین ساختمان و جلوگیری از مشکلات حقوقی و قضایی برای سرویس کاران بسیار حائز اهمیت است.

خصوصیات لوله دودکش

1. صاف و صیقلی

2. قابل درز بندی

3. انتقال حرارت کم

4. غیر قابل اشتعال

5. مقاوم در برابر خوردگی توسط محصولات احتراق

استاندارد های دودکش (دستگاه های غیر هرمتیک معمولی)

1. حداقل ارتفاع دودکش 3 متر و حداکثر 23 متر است.

2. قطر دهانه دودکش باید با خروجی دستگاه متناسب باشد.

3. فاصله جانبی دودکش از موانع اطراف، کولر آبی و دریچه تامین هوا حداقل 3 متر باشد (در صورتی که امکان طولانی کردن دودکش تا عبور از مانع وجود نداشته باشد و یا نتوان محل نصب دستگاه را تغییر داد، باید از دستگاه فن دار استفاده شود)

4. ارتفاع دودکش از کف بام حداقل 100 سانتی متر باشد.

5. ارتفاع دودکش از موانع اطراف حداقل 60 سانتی متر بالاتر باشد.

6. اگر بنا بر دلایلی ارتفاع دودکش روی بام بیش از 1/5 متر شود برای جلوگیری از کندانس شدن (به مایع تبدیل شدن بخار) آب موجود در محصولات احتراق که باعث مسدود شدن دودکش و تخریب مصالح

ساختمانی می شود، دودکش را به وسیله پشم شیشه عایق می کنیم.

7. هیچگاه بلافاصله روی کلاهک تعدیل دستگاه زانو قرار نمی دهیم، بلکه حداقل به اندازه دو برابر قطر دهانه خروجی دستگاه طول عمودی قرار داده و سپس در صورت لزوم زانو نصب می کنیم.

8. دودکش باید حتما مجهز به کلاهک باشد، که بهترین نوع آن کلاهک H است.  چون بر اثر سرعت گرفتن هوا فشار آن کاهش می یابد، با کلاهک H جهت وزش از هر طرف که باشد حتما در دهانه ها افت فشار (مکش) ایجاد می شود.

9. عبور دودکش از شیشه و سقف های قابل اشتعال باید توسط قاب های فلزی انجام شود. چون شیشه تکیه گاه خوبی برای دودکش نیست.

10. هر وسیله گاز سوز باید دارای یک سیستم تخلیه دود مستقل بوده و استفاده از دودکش های مشترک ممنوع است.

11. اتصال مشترک هود و دودکش اکیدا ممنوع است.

12. استفاده از لوله های انعطاف پذیر (flexible_آکاردئونی) به عنوان دودکش ممنوع است.

13. فاصله دهانه هر دودکش از دودکش های مجاور روی بام حداقل 50 سانتی متر باشد و در صورتی که این فاصله به صورت جانبی رعایت نشده، آن را به صورت پلکانی ایجاد نماییم.

14. استفاده از طول افقی در مسیر دودکش جایز نیست.

15. عبور دودکش از فضای داخلی، دیوار ها و سقف کاذب حمام مجاز نمی باشد.

16. کلیه محل های اتصال دودکش باید از پایین به بالا داخل یکدیگر فرو رفته و کاملا دودبند باشند.

17. در سر تا سر مسیر بدنه دودکش نباید سوراخ وجود داشته باشد.

نکات مهم در نصب وسایل گازسوز

1. هر شیر گاز صرفا برای تغذیه یک مصرف کننده در نظر گرفته شد و از ایجاد انشعابات بیشتر خودداری گردد.

2.از شیلنگ گاز با طول مناسب استفاده کنید، شیلنگ کوتاه و یا بلند ایجاد اشکال می نماید. حداکثر طول مجاز شیلنگ گاز 120 سانتی متر است

3. وسیله گازسوز در معرض وزش مستقیم باد نصب نشود.

4. نصب وسایل گازسوز در حمام و رختکن اکیدا ممنوع است.

5. قرار گرفتن پرده، کمدهای چوبی، رختخواب و مواد قابل اشتعال در نزدیکی وسایل گازسوز ایجاد حادثه می کند.

محل هایی که نصب آب گرم کن و پکیج اکیدا ممنوع است

• داخل حمام ، داخل رختکن ، بالای روشویی و سینک ظرفشویی ، بالای سایر وسایل گرمازا
• داخل دستشویی و توالت ، داخل آشپزخانه نوع بسته ای که درب حمام و رختکن در آن باز می شود.
• داخل اتاق خواب

روش آزمایش دودکش

اولین قدم قبل از اقدام به نصب یک وسیله گازسوز، اطمینان از صحت عملکرد دودکش است. برای این منظور انجام دو مرحله زیر لازم و ضروری است:

1. یک تکه کاغذ را آتش زده و در فاصله 5 سانتی متری دهانه دودکش در داخل ساختمان نگه می داریم، در این حالت باید تغییر جهت دود و شعله به سمت دهانه دودکش مشاهده شود.

2. با مراجعه به بام ساختمان اولا وضعیت ظاهری دودکش را (از نظر وجود کلاهک H، عدم مجاورت با موانع، ارتفاع مناسب از کف بام و سایر موازین ذکر شده در استاندارد های دودکش) مورد بررسی قرار می دهیم. ثانیا با عبور دادن یک قطعه متصل به ریسمان با قطری در حدود قطر دودکش، از یکنواخت بودن قطر داخلی آن مطمئن می شویم.